BISEDË MBI KOMITETIN KOMBËTAR "SHQIPËRIA E LIRË"

Prof. ABAS ERMENJI

Disa nga Shqiptarët e larguar prej Shqipërie para dhe më 1939, na qënkan zëmëruar sepse Komiteti Kombëtar "Shqipëria e Lirë" u-formua në bazë partish, me grupet e dala nga Shqipëria, dhe jo me këta që kishin qënë të papërzjerë në luftën e brëndëshme shqiptare, etj.. Sikur këta të kuptonin një çikë më hollë, sikur të gjykonin pakë se kundër kujt luftohet sot, dhe ç'qëndrim mbanin këta vetë kundrejt qeverisë së Tiranës gjer tre-katër vjet më parë, munt t'u thuhej me një fjalë se, pikërisht pasi kishin qënë të papërzjerë në përleshjen e brëndëshme shqiptare dhe s'kanë lidhje me kompleksin e sotmë shqiptar, s'ishin këta që mund të drejtonin sot përpjekjet e brëndëshme për rrëzimin e komunizmit.

Megjithatë, Komiteti, kur u-formua, nuk u-nis me këtë parim. Por ish një fakt që, n'atë kohë, vetëm partitë a grupet e dala nga Shqipëria ishin të vendosur t'a çonin gjer në fund luftën anti-komuniste, kishin me vehte pothuajse të gjithë Shqiptarët e ikur prej komunizmit, dhe lidhje të freskëta me populilin e me grupet e rezistencës brenda në Shqipëri. Prandaj u-muarën vesh midis tyre dhe formuan Komitetin. Sa për Shqiptarët e mërguar përpara 1939-ës, në përgjithësi i kemi nderuar dhe s'kemi pasur dyshim në patriotizmën e tyre. Por këta paraqiteshin dy këtu e tre atje, me një qëndrim të pavendosur mirë midis nesh dhe qeverisë së Tiranës, u ruheshin kontaktevet me ne (pse kishin pësuar influencën e propagandës komuniste), këshillonin "urtësi", "bashkim", e të tjera kodra pas bregut, gjëra që ne i kishim provuar e stërprovuar me komunistët, me një durim apostulli, që më 1942, përpara e pasi na çpallën luftën vëllavrasëse. Duke qënë kështu puna, ish e natyrëshme që Komiteti të formohej ashtu si u-formua. Megjithatë, askush nuk u a ka mbyllur rrugën këtyre shokëvë të mërgimit që t'afrohen me Komitetin, të pajtojnë pikëpamjet e tyre me' të, dhe, sikur të paraqiteshin në një grup më kompakt, të marrin pjesë edhe në Komitet. Komiteti i ka pasut dyert të mbyllura vetëm për disa agjentë me damkë, që kërkojnë të hyjnë brenda si Kali i Trojës për të sabotuar njësimin kombëtar.

Kur ç'të shohç ? Disa nga ata që s'kishin dhënë shenjë jete gjersa u-formua Komiteti, që s'kishin gjetur pendë e kartë të shkruanin gjëkafshë kur Shqipëria u-mbyt në tragjedinë e gjaktë të të dy pushtimeve fashist e komunist, zunë pastaj t'i nxjerrin fletushkat radhë e radhë, për të rrëfyer gjallërinë negative.

Siç thamë më sipër, zemërimin e vërtetë këta e kanë se përse Komiteti u-formua në bazë partish dhe pa pyetur këta. Dhe në megallomaninë e tyre qesharake, me ca fjalë të trasha, si për shembull "Komiteti Shqipëria e Lirë dhe ne" (na kujtojnë përallën e bretkosës kur desh të fryhej si kau), s'arrijnë dot të shikojnë pakë vehten e të mendojne se kush janë këta "ne" dhe ç'përfaqësojnë. Apo Komiteti Shqipëria e Lirë, në njërën anë, dhe dy a tre të panjohur që duan të njihen, n'anën tjetër, peshohen si në ballancë!? Këta që, gjer tre-katër vjet më parë, ruheshin nga ne si djalli nga thimiani për të mos u-kompromentuar në sy të qeverisë së Tiranës, dhe zunë të bëjnë pësh-pësh kundër saj vetëm kur e panë se s'i përfillte, kanë pretendimin tani që Komiteti Shqipëria e Lirë, kur u-formua, duhej t'u kish marrë leje këtyre ! Apo nuk ditkan edhe influencat në Shqipëri, kush ka e kush s'ka, kë njeh populli e kë s'njeh ! Si duket, i kanë parë me dylbi nga jashtë.

Ne s'kemi dalë t'ekspozohemi a na njeh njeri a s'na njeh, por vazhdojmë me durim luftën që kemi nisur pesëmbëdhjetë vjet më parë. Ai popull që na njohu atëhere nëpër burgje e nëpër zjarr të betejavet, kur ndanim me të vuajtjet dhe mjerimin e ditëvet më të zeza të tij, na jep vazhdimisht provë se na njeh akoma. Dhe ne s'e ndalojmë që të njohë edhe njerës të tjerë.

Pas mendimit të këtyre, partitë politike Shqiptare ekzistuakan vetëm në imagjinatën e eksponentëvet të tyre. Nuk është çudi që të ketë edhe parti imagjinare ; por përsa i përket Ballit Kombëtar, munt t'u themi se ky është imagjinar vetëm për njerëzit imagjinarë, sepse, në realitet, jo vetëm atje ku ka Shqiptarë e ku flitet Shqip që s'ka njeri që se njeh, por është i dëgjuar në tërë Ballkanin dhe ndërkombëtarisht i njohur.

T'i thuash "mos funksjono !" një partije politike që ka lindur për këtë qëllim dhe që ka trup, organe e mundësi funksjonimi, është aqë absurde sa t'i thuash një njeriu mos jeto ! Përse do të mos funksjonojmë ne si parti kur zëri dhe puna e jonë ka përfshirë vendin t'onë ç'prej skajit më të funtmë të Jugut gjer ne skajin më të mbramë të Kosovës ?! Kur kemi me qindra antarë përjashta që na mbështesin me ndihmat dhe sakrificat e tyre ? Apo për t'u dhënë shesh të barabartë dhjetë vetëve që kanë qëlluar të pa-parti !

Kritikat nisin e sosin me "Komiteti s'ka bërë gjë, Komiteti s'ka bërë gjë", pa shikuar një herë se ç'munt të bëhej. Nuk themi se Komiteti ka bërë kush e di se çfarë, pse s'munt të bënte më tëper nga ç'lejojnë konditat dhe rrethanat e sotme. Por të paktën çështjen Shqiptare e ka mprojtur me vendosmëri e dinjitet n'opinionin e jashtëm dhe ndër qarqet ndërkombëtare. Nuk shohim që Komitetet e vendevet të tjera të kenë bërë gjëra më të mëdha. Dhe, në se punët po vijnë duke u-sqaruar, kjo është meritë e Komitetit dhe jo e "kritikanëvet".

E vetmja pikë ku shprehen qartë "kritikanët" është që pse Komiteti nuk ka bërë bashkimin qind për qind të Shqiptarëvet të mërgimit. Ndoshta s'u a pret rradakja të gjorëvet që ky është një mendim abstrakt. Pse, që kur kanë nisur njerëzit të jetojnë në shoqëri e gjer më sot, s'mbahet mend ndonjëherë që një komitet, a një qeveri, a një fe, t'i ketë mbledhur të gjithë bashkë. Sidomos atje ku nuk ka në dorë ligjet dhe autoritetin e Shtetit. Vaj halli pastaj në gjendjen t'onë përjashta, ku propagandat e huaja mundohen me të gjitha mjetet dhe mënyrat subversive të ndajnë e të përçajnë. Ne jemi fare të kënaqur kur shohim se më shumë nga nëntëdhjetë për qind të Shqiptarëvet t'ikur prej komunizmit, qoftë në lidhje të drejt-për-drejta, qoftë tërthorazi (atje ku s'mundin të çfaqen haptazi) janë me Komitetin. Sa për Shqiptarët e mërguar që përpara 1939-ës, e keqja është që një pjesë e tyre s'e ndjejnë as e kuptojnë luftën anti-komuniste, dhe çuditen se pse bëhet gjithë kjo zhurmë dhe pse "se gjejmë me të mirë"! Ndokush tërhiqet më nj'anë me një "ç'më duhet mua !". Dhe nuk përmbushin as numurin e gishtavet të dorës ata që dinë të kuptojnë situatën dhe të kenë zgjuarësinë e maturinë e kohës.

Natyrisht, ne jemi për bashkimin e gjithë Shqiptarëvet, me përjashtim të anti-patriotëve si persona a si grupe. Çmojmë çdo njeri. Sidomos të mërguarit e vjetër i nderojmë dhe dëshirojmë t'i shohim sa më t'interesuar në çështjen Shqiptare dhe sa më t'afruar.

FLAMURI, janar 1953

© Abas Ermenji